Σας ενοχλεί αυτό το γερούνδιο;

Μετάφραση κλασικής λογοτεχνίας από δόκιμο μεταφραστή, διάλογος.

- ... Αν ήταν αυτός ο σκοπός σας, καλύτερα να είχατε γλυτώσει το λαχάνιασμα ανεβαίνοντας τα σκαλοπάτια.

Θέλει να πει, άδικο κόπο κάνατε να ανεβείτε τα σκαλοπάτια (που οδηγούν στο σπίτι μου) διότι δεν μπορώ να σας βοηθήσω.

Με ενοχλεί η πρόταση, και στους χρόνους και στο γερούνδιο, που μοιάζει να λέει ότι "ανεβαίνοντας τα σκαλοπάτια" θα είχαν γλιτώσει το λαχάνιασμα. Παρέμπ, στο (γαλλικό) πρωτότυπο δεν έχει ρήμα "ανεβαίνοντας".

Σας ενοχλεί; Θα το διορθώνατε αν είχατε την επιμέλεια; Ή είμαι αυστηρός;

...
Ναι και στα δύο. Πρίμα βίστα: καλύτερα [αφού εννοείται το «(θα) ήταν»] να γλιτώνατε το λαχάνιασμα στα σκαλοπάτια.

Σύμφωνα με την αρχή των ελάχιστων αλλαγών και με κάθε επιφύλαξη αφού δεν έχω περισσότερα συμφραζόμενα.

Αυτό το «να/θα είχατε + ρήμα» το βλέπω συχνά σαν κατά λέξη μετάφραση του αγγλικού «would have + verb», ενώ αν δεν κάνω λάθος, στα ελληνικά προτιμάμε τον παρατατικό από τον υπερσυντέλικο στα υποθετικά/δυνητικά, τουλάχιστον όταν αναφέρονται σε πρόσφατο γεγονός: Αν δεν ανέβαινες, δεν θα λαχάνιαζες vs. Αν δεν είχες ανέβει, δεν θα είχες λαχανιάσει.

Το γερούνδιο μού δείχνει βιασύνη, ότι δεν το ξαναδιάβασε να τσακώσει την άλλη ανάγνωση.

Εγώ (αν κατάλαβα καλά στη βιασύνη μου), ψηφίζω:

Αν ήταν αυτός ο σκοπός σας, κακώς λαχανιάσατε ανεβαίνοντας τα σκαλοπάτια.

Εγώ δεν θα δίσταζα να το τροποποιήσω:

Αν ήταν αυτός ο σκοπός σας, καλύτερα να μην ανεβαίνατε τα σκαλοπάτια, για να μη λαχανιάσετε.

nickel said:

Εγώ (αν κατάλαβα καλά στη βιασύνη μου), ψηφίζω:

Αν ήταν αυτός ο σκοπός σας, κακώς λαχανιάσατε ανεβαίνοντας τα σκαλοπάτια.

Click to expand...

Κακώς ή ίσως "άδικα" / "αδίκως"

Τζάμπα λαχανιάσατε ανεβαίνοντας τα σκαλοπάτια...

[δεν είναι ελληνικά αυτό το "καλύτερα να είχατε γλυτώσει το λαχάνιασμα ανεβαίνοντας τα σκαλοπάτια". :) ]

Η πρώτη μου σκέψη για ρέοντα ελληνικά ήταν αυτό που είπε ο Ρογήρος. Υπάρχει βέβαια κι ένα θέμα ύφους, που το υποβάλλει ο πληθυντικός, και ίσως να προτιμούσα "αδίκως" αντί για "τζάμπα".

Το ζουμί όμως βρίσκεται αλλού. Στη φράση του Ρογήρου δεν με ενοχλεί το γερούνδιο, επειδή υπάρχει πλήρης συντακτική σαφήνεια: λαχανιάσατε ανεβαίνοντας. Στην αρχική όμως φράση το "ανεβαίνοντας" θα μπορούσε θεωρητικά να συνδεθεί όχι με το λαχάνιασμα αλλά με το "είχατε γλυτώσει": θα το είχατε γλυτώσει αν ανεβαίνατε τη σκάλα. Η γενική αρχή που ακολουθώ είναι να αποφεύγω κάθε είδους ασάφεια, έστω και τυπική, έστω και αν η σημασιολογική ανάλυση ξεκαθαρίζει το ζήτημα. Νομίζω ότι αυτού του είδους οι (έστω τυπικές) ασάφειες εμποδίζουν την αβίαστη ροή του λόγου. Εξού και η αντιπάθειά μου προς την αλόγιστη χρήση γερούνδιων που δεν διαθέτουν σαφήνεια ως προς το υποκείμενο και ως προς τη σύνδεσή τους με τη φράση.

Να βάλω και το πρωτότυπο για λόγους πληρότητας:

-- ... si c'est là votre pensée, vous auriez aussi bien fait de ne pas vous essouffler aux degrés de mon escalier.

Δηλαδή ακόμα πιο απλά, πώς θα το έλεγα εγώ απο το πρωτότυπο: αν είναι αυτός ο σκοπός σας, άδικος/ τσάμπα ο κόπος σας να ανεβείτε μέχρι εδώ.

Και αναρωτιέμαι κι εγώ με τη σειρά μου αν θα κάναμε το μικρό πηδηματάκι από το "άδικα κοπιάσετε να ανεβείτε" στο "άδικα λαχανιάσατε να ανεβείτε" κλπ.

Όλο και βελτιώνεται :)