Figuratif/ Figural

VasGeos

New member
Καλησπέρα σας,

θα ήθελα μια βοήθεια στη μετάφραση του όρου "figural" στα ελληνικά. Με δεδομένο ότι "figuratif" σημαίνει "απεικονιστικός" και άρα πρόκειται για την καταδηλωτική λειτουργία μιας λέξης ή εικόνας, τότε σύμφωνα με την ειδική χρήση του όρου figural στη σημειωτική, μια λέξη ή μια εικόνα δεν απεικονίζει πια κάτι από τον πραγματικό κόσμο, αλλά κάτι που υπάρχει αποκλειστικά στο κείμενο. Στην περίπτωση αυτή, ποια ελληνική λέξη θα απέδιδε καλύτερα το figural; Υποπτεύομαι δύο πιθανότητες: υπερεικονιστικός ή εικονοειδής, όμως δεν είμαι καθόλου σίγουρος.

Μήπως θα μπορούσε να βοηθήσει κάποιος ειδικός;

Ευχαριστώ εκ των προτέρων.
π. Γεώργιος Βασιλάκης
 
Αποκλείεται εν προκειμένω η απόδοση να είναι "μεταφορικός";
 

bernardina

Moderator
Αν έχω καταλάβει καλά την ερώτηση (γιατί με μπερδεύει εκείνο το δεν απεικονίζει πια κάτι από τον πραγματικό κόσμο, αλλά κάτι που υπάρχει αποκλειστικά στο κείμενο) τείνω να συμφωνήσω με τον Ρογήρο. Πρόκειται για τη μεταφορική σημασία μιας λέξης ή φράσης, σε αντίθεση με την κυριολεκτική. Επειδή πρόκειται για λόγο και όχι για τέχνη, εδώ δεν μιλάμε για απεικονιστική (ή αναπαραστατική, όπως νομίζω πως είναι πιο καθιερωμένο), αλλά για κυριολεξία και μεταφορά.
Ίσως κάποιο από τα ευρήματα σάς βοηθήσει περισσότερο.

Πάντα με την προϋπόθεση ότι πρόκειται γι' αυτό, και δεν έχω παρανοήσει εντελώς την ερώτηση.
Και με την ευκαιρία, να σας καλωσορίσω στη Λεξιλογία! (αν και είχα εξαφανιστεί για ένα διάστημα. :cool: )
 

nickel

Administrator
Staff member
Να υποβάλω για μελέτη την περίπτωση να το πούμε τυπολογικός αν ισχύουν τα αναγραφόμενα στο κείμενο της παραπομπής:

Typology

The two words typology and figuralism, when used as technical terms in Scriptural analysis, are synonymous. Typology (from the Greek, typos) seems to have become the preferred term for art historians; figuralism, for students of literature. This approach interprets events in Old Testament history as prefigurations ("types" or "figures") which find their fulfillment in New Testament events.

http://www.uvm.edu/~wstephan/dante/typessay.htm

Παρόμοια ευρήματα:
https://www.google.gr/search?num=100&q="figural+or+typological"

Καλωσήρθες, Γιώργο!
 

VasGeos

New member
Καλησπέρα,

σας ευχαριστώ όλους για τις απαντήσεις σας!
Λοιπόν, η πρόταση του Ρογήρου για το "μεταφορικός" καθώς και η παρατήρηση της Μπερναρντίνα έχουν το εξής πρόβλημα: η μεταφορική σημασία συνδέεται άμεσα με την εικόνα (figure) ή την λέξη και είναι η αναφορά της μέσα σε ένα γλωσσικό συγκείμενο. Δηλαδή μια σύμβαση, όπως το "συμβολικό". Η σημασία της βρίσκεται σε ένα λεξικό.

Ωστόσο το figural έχει μια διαφορετική ιδιότητα. Μία εικόνα ή λέξη μέσα σε ένα κείμενο, παίρνει μέσα - και μόνο μέσα - στο κείμενο κάποια χαρακτηριστικά τα οποία δίνουν στην εικόνα ή λέξη μια νέα σημασία, που όμως δεν αντιστοιχεί σε καμία σημασία της λέξης αυτής σε κανένα λεξικό.

Να δώσω ένα παράδειγμα: Όλοι ξέρουμε τί είναι ένα "πανδοχείο". Χώρος εστίασης, ύπνου, αναψυχής. Όμως, στην Παραβολή του Καλού Σαμαρείτη, το "πανδοχείο" είναι χώρος θεραπείας, αναφοράς του Σαμαρείτη και κρίσης και απόδοσης - χαρακτηριστικά που δεν θα βρίσκαμε σε κανένα λήμμα "πανδοχείο". Αυτή η κατάσταση της εικόνας "πανδοχείο", ονομάζεται από την σημειωτική του Greimas και του Geninasca, "figural".

Εδώ τα πράγματα αρχίζουν να φέρνουν προς την υπόθεση του Νικελ για την "τυπολογία". Το πρόβλημα είναι ότι στη θεολογία "τύπος" είναι μια εικόνα της Παλαιάς Διαθήκης που βρίσκει την "πλήρωσή" της στην Καινή. Ενώ το figural συναντιέται σε όλα τα λογοτεχνικά είδη.

Ευχαριστώ για τα καλωσορίσματα, και ελπίζω να μην κάνω κατάχρηση του χρόνου σας!
 

Attachments

  • 20-CHAGALL-1960-66-L-ECHELLE-DE-JACOB-NICE.jpg
    20-CHAGALL-1960-66-L-ECHELLE-DE-JACOB-NICE.jpg
    45.8 KB · Views: 199

rogne

¥
Επί τροχάδην, οι εξηγήσεις σας για το "πανδοχείο" εμένα με παραπέμπουν στο "αλληγορικός".
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Το μακροσκελές άρθρο που έδωσα στο #6 παραπέμπει επίσης ερμηνευτικά στην αλληγορική χρήση των εικόνων από τον Πλάτωνα, και συνεπώς δίνει εδώ έναν πόντο στον rogne. Το θέμα είναι όμως ότι η αλληγορία και τα παράγωγά της (όπως άλλωστε και η τυπολογία και τα παράγωγά της) ήταν προφανώς γνωστοί όροι στους εισηγητές της νέας κατασκευής figural, που καθώς φαίνεται δεν περιορίζεται στα όρια ενός έργου ή ενός επιστήμονα.

Συνεπώς, εδώ θα πρέπει να αναζητήσουμε και να προτείνουμε έναν νέο, εξειδικευμένο όρο, που θα πρέπει οπωσδήποτε να περιέχει κάποια σύνδεση και με τη λεξική προέλευση του πρωτότυπου όρου. Το θέμα είναι αν θα επιδιώξουμε σύνδεση/αναφορά με την εικόνα, με τη μορφή ή με τον τύπο, καθώς και τα τρία ενδεχόμενα είναι, λιγότερο ή περισσότερο, επιλέξιμα.

Η αίσθησή μου (και η πρότασή μου) είναι ότι τελικά είναι σκοπιμότερο να επιλέξουμε ως βασική ρίζα κάποια σχετική με την (αλληγορική) εικόνα.

Αν επρόκειτο για πληροφορική (τη βασική ειδικότητά μου), η απάντηση θα ήταν εύκολη, σχεδόν ψωμοτύρι: προτάσσεις στον βασικό όρο ένα μετα- και τσουπ, έχεις έναν καινούργιο (και εν πολλοίς δυσνόητο) όρο πληροφορικής. Ο π. Γεώργιος πρότεινε τα υπερεικονιστικός ή εικονοειδής, ο πληροφορικάριος θα έλεγε ίσως μεταεικονιστικός ή κάτι ανάλογο.

Και η παραπομπή στο αλληγορικό; Μόνο ερμηνευτικά; Μάλλον, θα έλεγα, εκτός αν είμαστε έτοιμοι για κατασκευές π.χ. της μορφής αλληγορεικονικός.
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρες. Θα πρότεινα να βρούμε πώς αποδίδεται και το συγκεκριμένο figure στην ελληνική ορολογία της σημειωτικής.
 

rogne

¥
Καλημέρες. Θα πρότεινα να βρούμε πώς αποδίδεται και το συγκεκριμένο figure στην ελληνική ορολογία της σημειωτικής.

Νομίζω "σχήμα" (αν υποθέσουμε ότι θυμάμαι ακόμα κάτι από Γκρεϊμάς, Ζενέτ κλπ.).
 

VasGeos

New member
Καλημέρα,

και ευχαριστώ για τις νέες προτάσεις!

Το "αλληγορικός" με προβληματίζει διότι ως ερμηνευτική πρόταση μπορεί να ξεφεύγει (ενίοτε υπερβολικά) από το γράμμα του κειμένου, ενώ το figural ορίζεται από το ίδιο το κείμενο. Ή όπως έλεγε ο Greimas χαριτολογώντας "Έξω από το κείμενο δεν υπάρχει σωτηρία !".

Η μετάφραση για το "figure" είναι όντως "σχήμα", όμως προτιμώ το "εικόνα" - θα μου πείτε: "Και ποιός είσαι εσύ;;;!!!" - διότι όλη η υπόλοιπη συνδεόμενη ορολογία στη σημειωτική σχηματίζεται με παράγωγα του "εικόνα" και όχι του "σχήματος".

Προσωπικά, το "μεταεικονιστικός" μου αρέσει!
 
.....
Ωραία συζήτηση (ή ίσως είμαι λίγο διεστραμμένος). :-)

Ας ρίξουμε κι έναν μεταπαραστατικό στο τραπέζι. Πού ξέρεις, κάπου μπορεί να χρησιμεύσει.

ΥΓ. Τι έχετε πάθει όλοι (εντάξει, όχι όλοι, κάποιοι) με τα αγγλικά εισαγωγικά;
 
Top