metafrasi banner

cache και κασέ

nickel

Administrator
Staff member
Δεν έχω δει να γράφουν το cache κασέ, αλλά έχω ακούσει κομπιουτεράδες να το λένε έτσι.

Οπότε, η διόρθωση: το cache προφέρεται όπως το cash. Είναι η κρύπτη, η κρυψώνα, και, κατ' επέκταση, ένα κρυφό απόθεμα. Από το γαλλικό ρήμα cacher, κρύβω.

Αναπόφευκτο είναι την cache των υπολογιστών να τη μεταφράζουν πολλοί «κρυφή μνήμη», αν και περισσότερο είναι ένα προσωρινό απόθεμα (=αυτό που αποθηκεύεται για μελλοντική χρήση), που μάλιστα δεν είναι ιδιαίτερα κρυφό — απλώς διακριτικό.

Εξήγηση στη Wikipedia, όπου γράφει για την προέλευση του όρου:
Use of the word cache in the computer context originated in 1967 during preparation of an article for publication in the IBM Systems Journal. The paper concerned an exciting memory improvement in Model 85, a latecomer in the IBM System/360 product line. The Journal editor, Lyle R. Johnson, pleaded for a more descriptive term than high-speed buffer. When none was forthcoming, he suggested cache, from the French cacher, meaning "to hide". The paper was published in early 1968, the authors were honored by IBM, their work was widely welcomed and subsequently improved upon, and cache soon became standard usage in computer literature.​
Για τον μέσο χρήστη, πιο γνωστή από την CPU cache, κρυφή μνήμη ΚΜΕ, είναι η εφεδρική αποθήκευση που γίνεται στον σκληρό δίσκο. Αν θέλαμε να γίνουμε μακάβριοι, θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε κάσα. Εκεί θάβει ο υπολογιστής διάφορα πράγματα (π.χ. το πρόγραμμα ιστοπλοΐας γράφει σελίδες που επισκεπτόμαστε) και κάθε τόσο τα ξεθάβει...

Το άλλο, το κασέ, είναι από το γαλλικό cachet (κι αυτό από το cacher, αλλά με τη σημασία του «συμπιέζω»). Για τη σημασία με την οποία το χρησιμοποιούμε εμείς (το κασέ του ηθοποιού):

Carte qu'un élève remettait à son professeur pour qu'il y mette son cachet afin de décompter les leçons.
Κατ' αναλογία:
Rétribution d'un artiste, pour un engagement déterminé. Le cachet d'un acteur, d'un musicien. Les cachets énormes des vedettes de cinéma. Un gros cachet.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Επειδή στο Teleterm διαβάζω caching = κρύψιμο και object caching = προσωρινή απόκρυψη αντικειμένου, και προκειμένου να προστατευθείτε από το να παρασυρθείτε σε επιλογή μιας λανθασμένης απόδοσης, επαναφέρω το παρόν νήμα στην επιφάνεια για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα. Στη βάση τής ΙΑΤΕ θα βρείτε την απόδοση caching = αποθήκευση σε κρυφή μνήμη — εδώ ορθώς έχουμε αποθήκευση (κι όχι *απόκρυψη), αλλά παραμένει η (ανακριβής) απόδοση cache = κρυφή μνήμη (σε μία περίπτωση: αντιμνήμη). Τέλος, σημειώνεται ότι το Teleterm δίνει και cache = προμνήμη.


ΙΙ. ΤΙ ΕΙΝΑΙ CACHING

Caching είναι η προσωρινή αποθήκευση κάποιου πράγματος, όχι η προσωρινή απόκρυψη. Τα επεξήγησε ήδη άριστα ο nickel στο σημείωμά του αλλά, δεδομένου ότι επανάληψη μήτηρ μαθήσεως, να υπογραμμίσω κι εγώ με τη σειρά μου ότι η απόκρυψη έχει την έννοια του κρυψίματος, της ενέργειας που αποσκοπεί στο να καταστεί κάτι αθέατο, της σκόπιμης διατήρησης κάποιου πράγματος κρυφού, της παρεμπόδισης του να μπορεί κάποιος να το δει. Το caching δεν έχει καμία σχέση με την απόκρυψη, και κακώς έχει περάσει αυτή η απόδοση σε Infoterm και Teleterm. Προσοχή — η «απόκρυψη» για το caching είναι λάθος!

Ευτυχώς, τουλάχιστον η Microsoft δίνει cache = χώρος αποθήκευσης (εκεί όπου ο εν λόγω όρος μεταφράζεται — δηλ. σε IIS και .NET), αλλά σε καταναλωτικά προϊόντα (που δεν προορίζονται για προγραμματιστές και διαχειριστές, όπως τα προαναφερθέντα IIS και .NET) το αφήνει αμετάφραστο. Επίσης, η βάση τής Microsoft είναι (ορθώς) κατηγορηματική για την απόδοση του caching:

Όρος | Μετάφραση
caching|προσωρινή αποθήκευση
caching resolver|πρόγραμμα επίλυσης προσωρινής αποθήκευσης
manual caching|μη αυτόματη προσωρινή αποθήκευση


ΙΙΙ. ΣΥΓΚΡΙΣΗ CACHING, PREFETCHING & BUFFERING

Το caching συνίσταται σε προσωρινή αποθήκευση αντικειμένων πλησιέστερα στον χρήστη, στον καταναλωτή, σε αυτόν που θα τα χρειαστεί ή θα τα ζητήσει — και αποτελεί μια λύση χρονικής τοπικότητας (temporal locality). Το caching είναι μια reactive τεχνική, καθώς είναι σχεδιασμένο να βελτιώνει τις επιδόσεις ενός συστήματος αφότου έχει ήδη υπάρξει πτώση / μείωσή τους. Η λογική τής χρονικής τοπικότητας υπαγορεύει ότι τα προσφάτως προσπελασθέντα αντικείμενα είναι και εκείνα που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη πιθανότητα να απαιτηθεί και εκ νέου προσπέλασή τους στο άμεσο ή εγγύς μέλλον.

Το prefetching συνίσταται πρώτα σε πρόγνωση των μελλοντικών απαιτήσεων και κατόπιν σε προσωρινή αποθήκευση των αντικειμένων τα οποία αντιστοιχούν σε αυτές, προτού καν αυτά ζητηθούν — και αποτελεί μια λύση χωρικής τοπικότητας (spatial locality). Το prefetching είναι μια proactive τεχνική, καθώς είναι σχεδιασμένο να προβλέπει έγκαιρα και να λαμβάνει μέτρα ώστε να μην υπάρξη πτώση / μείωση των επιδόσεων ενός συστήματος.

To buffering συνίσταται σε προσωρινή αποθήκευση δεδομένων, την ώρα που αυτά μετακινούνται από ένα σημείο του συστήματος σε κάποιο άλλο. Παρόλο που και το buffering επιφέρει βελτίωση των επιδόσεων και συνιστά επίσης προσωρινή αποθήκευση, δεν έχει ακριβώς τον ίδιο σκοπό ύπαρξης με το caching — γεννήθηκε από τον εγγενή περιορισμό των εντολών της CPU, οι οποίες δεν δύνανται να έχουν άμεση πρόσβαση σε δεδομένα (να τα διευθυνσιοδοτήσουν) όταν αυτά βρίσκονται αποθηκευμένα σε περιφερειακές συσκευές.
 
Το λεξικό του Πανταζή την έχει επίσης ως λανθάνουσα μνήμη και ενδιάμεση μνήμη.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Λανθάνουσα μνήμη (και μνήμη επιτάχυνσης λειτουργιών) την έχει και το Magenta Polylexicon.
 

daeman

Administrator
Staff member
Ως λανθάνουσα μνήμη αποδίδεται πολύ συχνά (σε βιβλία, περιοδικά, εγχειρίδια κ.λπ.)
ή με τη λογική της Microsoft (στο #3 του Ζάζουλα) μνήμη προσωρινής αποθήκευσης.
Αναπόφευκτο είναι την cache των υπολογιστών να τη μεταφράζουν πολλοί «κρυφή μνήμη», αν και περισσότερο είναι ένα προσωρινό απόθεμα (=αυτό που αποθηκεύεται για μελλοντική χρήση), που μάλιστα δεν είναι ιδιαίτερα κρυφό — απλώς διακριτικό.
...
Αν θέλαμε να γίνουμε μακάβριοι, θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε κάσα.

κι αν θέλαμε να γίνουμε πιο άμεσα κατανοητοί, θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε καβάτζα ;)
 

nickel

Administrator
Staff member
Έχω την εντύπωση ότι η επιλογή του όρου απόκρυψη έχει σχέση με την επιθυμία του ορολόγου να διατηρήσει την ετυμολογική ανάμνηση του αγγλικού όρου και να εγγυηθεί τη μοναδικότητα και την αντιστρεψιμότητα. Ήδη το γεγονός ότι καταθέσατε τρεις-τέσσερις διαφορετικές αποδόσεις δείχνει γιατί η προσέγγιση του ορολόγου τού παρέχει μια αίσθηση ασφάλειας. Ωστόσο, σ' αυτή την αίσθηση θυσιάζει τη σημασία, αφού η έννοια του κρυφού δεν υπάρχει πουθενά στο κομπιουτερικό cache. Δεν θα βρείτε κανένα hidden στα cache και CPU cache της Wikipedia. Ούτε στους ορισμούς των διάφορων λεξικών (ODE: an auxiliary memory from which high-speed retrieval is possible. Encarta: an area of high-speed computer memory used for temporary storage of frequently used data). Στον αγγλόφωνο χρήστη η ανάμνηση της κρυψώνας έχει πάψει να υφίσταται και από τη σημασία «κρυφό απόθεμα» έχει μείνει το «απόθεμα».

Θα μπορούσα να πω ότι, αφού η κρυπτομνησία είναι, στην ψυχολογία, η «ασυνείδητη απομνημόνευση ενός περιστατικού το οποίο δεν επανεμφανίζεται στη συνείδηση αλλά μόνο σε μια ειδική συνειδησιακή κατάσταση, όπως είναι η ύπνωση ή το όνειρο», δεν θα ήταν άσχημο να πούμε κρυπτομνήμη αυτό που απομνημονεύει (αποθηκεύει) ο υπολογιστής χωρίς να το πάρουμε χαμπάρι και το επαναφέρει σε ειδικές καταστάσεις. :) Αλλά θα μας έλειπαν το ρήμα και η γενικότερη ευελιξία.

Αν συμφωνήσουμε ότι η «κρυφή μνήμη» και, ακόμα περισσότερο, η «απόκρυψη» (caching) δίνουν λανθασμένη εικόνα των διαδικασιών στους υπολογιστές και δεν θέλουμε αυτούς τους όρους, ας μείνουμε τουλάχιστον με την ορολογία της Microsoft — εκτός αν κρίνετε ότι λανθάνουσα μνήμη = latent memory είναι ακριβές συνώνυμο του cache. Γιατί όσο πολλαπλασιάζουμε τις προτάσεις, ο κόσμος για να μην μπερδεύεται θα λέει, και με το δίκιο του, κας (μέχρι και το απαίσιο κασέ) και κασάρει και κασάρισμα.
 
Γιατί όσο πολλαπλασιάζουμε τις προτάσεις, ο κόσμος για να μην μπερδεύεται θα λέει, και με το δίκιο του, κας (μέχρι και το απαίσιο κασέ) και κασάρει και κασάρισμα.

Το πρόβλημα είναι ότι οι προτάσεις είναι ήδη πολλαπλασιασμένες, ακόμα και σε επίσημες πηγές, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει μεγάλη αλληλοκάλυψη με συγγενείς όρους (π.χ. buffer). Δεν ξέρω αν και πώς μπορούμε εμείς να το λύσουμε. Το λεξικό τεχνικών όρων της Siemens πάντως, επιλέγει τη λύση του γόρδιου δεσμού και το λημματογραφεί "κας".
 

LostVerse

Member
Δεν έχω δει να γράφουν το cache κασέ, αλλά έχω ακούσει κομπιουτεράδες να το λένε έτσι.

Οπότε, η διόρθωση: το cache προφέρεται όπως το cash. Είναι η κρύπτη, η κρυψώνα, και, κατ' επέκταση, ένα κρυφό απόθεμα. Από το γαλλικό ρήμα cacher, κρύβω.

Σε παλαιότερο (1998; 1999; ) άρθρο του στο RAM o N. Δήμου είχε αναφέρει ακόμα και περίπτωση όπου είχε γραφτεί ως κασέ*. Επιπλέον είχε γράψει ότι οι όροι cash και cache δεν είναι ίδιοι φωνητικά, αλλά το cache διαφέρει ως προς το παχύτερο, μακρόσυρτο "ς". Παρόλαυτά εγώ τουλάχιστον το έχω ακούσει και με τους δυο τρόπους. (δυο online εκδοχές πάντως δεν συμφωνούν απόλυτα μεταξύ τους στην εκφώνηση: cash - cache)

Στην πράξη, στην καθομιλούμενη εννοώ, νομίζω ότι έχει επικρατήσει ως "μνήμη κας". Δεν έχω ακούσει τεχνικό να την λέει π.χ. "λανθάνουσα μνήμη", εκτός από μια φορά όπου αφού ο πελάτης τον κοίταξε σαν πέτρα από τον Άρη, επαναδιατύπωσε ως "μνήμη κας" και ο πελάτης είπε «...α!». :rolleyes:
 

nickel

Administrator
Staff member
Σε παλαιότερο (1998; 1999; ) άρθρο του στο RAM o N. Δήμου είχε αναφέρει ακόμα και περίπτωση όπου είχε γραφτεί ως κασέ*. Επιπλέον είχε γράψει ότι οι όροι cash και cache δεν είναι ίδιοι φωνητικά, αλλά το cache διαφέρει ως προς το παχύτερο, μακρόσυρτο "ς".
Πολύ παλιά, το cache προφερόταν πιο «γαλλικά», με το [α] του father, στο IPA [kɑːʃ]. Αλλά στο [ʃ], στο sh, δεν υπήρχε ποτέ διαφορά. Και σήμερα είναι τα ίδια.

Στην πράξη, στην καθομιλούμενη εννοώ, νομίζω ότι έχει επικρατήσει ως "μνήμη κας". Δεν έχω ακούσει τεχνικό να την λέει π.χ. "λανθάνουσα μνήμη", εκτός από μια φορά όπου αφού ο πελάτης τον κοίταξε σαν πέτρα από τον Άρη, επαναδιατύπωσε ως "μνήμη κας" και ο πελάτης είπε «...α!». :rolleyes:
Αυτή την ιστορία μπορείς να την επαναλάβεις με τα ίδια λόγια και διαφορετικούς όρους για το 78% της ορολογίας των υπολογιστών.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Το λανθάνουσα μνήμη το βλέπω πλέον τόσο συχνά σε περιοδικά και προσπέκτους (μιλάμε για επεξεργαστές και L1, L2, L3), που είμαι βέβαιος πως οι περισσότεροι χρήστες το έχουν πια εμπεδώσει κανονικά για απόδοση του cache memory.

Όσο δε για την προφορά τού cache, και παρότι υπάρχουν κάποιοι πιο προχωρημένοι που γνωρίζουν ότι κανονικά προφέρεται κας, είναι αναπόφευκτο πως με τη διεύρυνση της βάσης των όσων ασχολούνται με υπολογιστές έχουν αυξηθεί πολύ περισσότερο εκείνοι που το λένε κασέ. Και, για να κάνω τη σύνδεση και με την προηγούμενη παράγραφο, εισπράττω πάρα πολύ περισσότερα απορημένα βλέμματα αν πω «μνήμη κας» σε σχέση με το να πω «λανθάνουσα μνήμη». Γι' αυτό και λέω πια κι εγώ κασέ, όπως άλλωστε λέω και τζάουλ (κι όχι τζουλ).
 
Το λανθάνουσα μνήμη το βλέπω πλέον τόσο συχνά σε περιοδικά και προσπέκτους (μιλάμε για επεξεργαστές και L1, L2, L3), που είμαι βέβαιος πως οι περισσότεροι χρήστες το έχουν πια εμπεδώσει κανονικά για απόδοση του cache memory.

Η εκπαίδευση φταίει γι' αυτό. Είναι ο σχολικός όρος. Όπως καθιερώνονται οι σχολικοί γραμματικοί τύποι και ορθογραφίες, έτσι καθιερώνονται και σχολικοί όροι. Τυχαίνει να το γνωρίζω αυτό γιατί τελείωσα τεχνικό λύκειο, όχι γενικό (σε τμήμα πληροφορικής).
 

nickel

Administrator
Staff member
Daeman, πότε θα γραφτεί το ποίημα που θα ανακατεύει τη Μάμα Κας με τη «γλώσσα λανθάνουσα»;
 
Top