Islamism?

Προσπαθώ να καταλάβω αν ο όρος ισλαμισμός αναφέρεται ειδικά στον μουσουλμανικό φονταμενταλισμό ή περιγράφει το θρησκευτικό σύστημα όπως ο χριστιανισμός. Το βάζω στα αγγλικά γιατί νομίζω ότι παίζει περισσότερο ρόλο η έννοια που δίδεται σε παγκόσμιο επίπεδο και κυρίως στην δύση, μια και ο όρος προέρχεται και χρησιμοποιείται στην δύση.
Επειδή έχω βρει κάπως αντικρουόμενες απόψεις, μήπως κάποιος μπορεί να βοηθήσει να το ξεκαθαρίσω;

Ναι, όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια γίνεται διάκριση στον αγγλόφωνο και στο γαλλόφωνο χώρο (μιλώ γιατί αυτούς γνωρίζω) ανάμεσα στο Ισλάμ (Islam) ως θρησκεία και στον όρο islamism/islamisme (ισλαμισμό) ως πολιτικοκοινωνικό σύστημα. Επειδή εμένα μου αρέσει να υπάρχει η επιλογή του εξελληνισμού ενός ξένου όρου (όπου είναι αυτό δυνατό), προτιμώ να κρατώ τον όρο ισλαμισμός ως ισοδύναμο του όρου Ισλάμ για τη θρησκεία, και να αποδίδω το islamism με κάποιο αντίστοιχο ζεύγος: φονταμενταλιστικός ισλαμισμός, ριζοσπαστικός ισλαμισμός, μαχητικός ισλαμισμός, εξτρεμιστικός ισλαμισμός κ.τ.τ.

Η διάκριση αυτή φαίνεται ζωηρά όταν έχεις να κάνεις με επίθετα: islamic -- islamist

Ιδού ένα ιστορικό

http://en.wikipedia.org/wiki/Islamism#History_of_usage

Η χρήση του όρου islamism ως πολιτικοκοινωνικό σύστημα, είναι ανάλογη με την χρήση του όρου χριστιανισμός (αν και δεν βρήκα ανάλογη έκφραση στα αγγλικά), μια και ο χριστιανισμός αποτελεί επίσης ένα πολιτικοκοινωνικό σύστημα (για τους χριστιανούς φυσικά) ή έχει κάπως διαφορετική χροιά;

Και εγώ προτιμώ μια πιο σαφή μετάφραση όπως αυτή που αναφέρεις σαν φονταμενταλιστικός ισλαμισμός, αλλά για να καταλάβεις καλύτερα τι ψάχνω, μήπως και με βοηθήσεις.
Ας πούμε ότι κάποιος αναφέρεται σε ένα φόρουμ στους ισλαμιστές σαν βίαιους ή το λιγότερο σαν φανατικούς φονταμενταλιστές. Αν η λέξη περιγράφει άτομα που έχουν αυτή την ιδιομορφία, τότε δεν συνιστά ρατσιστικό λόγο αλλά περιγραφή μιας ορισμένης ομάδος, αν όμως η λέξη αφορά γενικά τους πιστούς του ισλάμ, έχουμε να κάνουμε με ρατσιστικό λόγο. Μέχρι τώρα αντιλαμβανόμουν τον όρο σαν πιστούς μιας συγκεκριμένης θρησκείας και ανάλογα αντιμετώπιζα όσες απόψεις χρησιμοποιούσαν τον όρο αποδίδοντάς του φονταμενταλιστικό περιεχόμενο, σαν ρατσιστικές απόψεις, συζητώντας με ένα φίλο κατέληξα να έχω αμφιβολίες αν έκανα καλά, ή αν ο όρος αφορά όντως φονταμενταλιστές. Από αυτό παρακινήθηκα να ρωτήσω την άποψή σας.

Κατ αναλογία η λέξη άθεος, δεν περιγράφει κανονικά άτομα με ηθικό έλλειμμα, όμως χρησιμοποιείται από ορισμένους με τέτοια έννοια. Αλλά στην περίπτωση η ταύτιση της λέξης άθεος, με ηθική απαξίωση είμαι εμφανές ότι συνιστά ρατσιστική διατύπωση. Ψάχνω λοιπόν αν ισχύει το ανάλογο για την λέξη ισλαμισμός ή έκανα λάθος μέχρι τώρα που το νόμιζα.

Καλημέρα skam,

Δυστυχώς, η γλώσσα δεν θα σου κάνει τη χάρη που θέλεις. Οι όροι αυτοί είναι ρευστοί, δεν ορίζονται με απόλυτη σαφήνεια και μονοσήμαντα· σκέψου απλώς ότι, για τους Χριστιανούς, «Έλληνες» ήταν κάποτε οι ειδωλολάτρες, οι άπιστοι. Ο μοναδικός τρόπος να αποφύγεις σε οποιαδήποτε συζήτηση τη σύγχυση από τον διαφορετικό ορισμό επίμαχων όρων είναι να ξεκαθαρίζεις τι εννοείς εσύ και να ζητάς από τον συνομιλητή σου να ορίζει τι εννοεί αυτός. Θα διαπιστώσεις με ενδιαφέρον ότι πολλοί από αυτούς εννοούν κάτι εντελώς διαφορετικό από το κεντρικό περιεχόμενο των όρων που χρησιμοποιούν.

Έχεις κάποιο δίκιο, αλλά νομίζω οτι σε κάποιο βαθμό ίσως η γλώσσα να μου κάνει την χάρη. Σε κάθε χωροχρονικό σημείο, σε μια ομάδα συνομιλητών μια λέξη έχει (κυρίως) μια αρκετά συγκεκριμένη έννοια. Θέλω λοιπόν να ξεκαθαρίσω αν υπάρχει κάποια έννοια που αποδίδεται στην λέξη, από την πλειονότητα των συνομιλητών στην δύση στην εποχή μας, και ποια είναι αυτή.

Ανάλογα η λέξη άθεος περιέγραφε και περιγράφει, μια ορισμένη ομάδα με κοινές θρησκευτικές απόψεις. Ακόμα και αυτοί που ταυτίζουν την έννοια με το ανήθικος ξεκινούν από αυτό το χαρακτηριστικό σαν βάση. Οπότε μπορώ με αρκετή βεβαιότητα να αποδώσω τον χαρακτηρισμό ρατσισμός, σε μια τέτοια άποψη.

Ας δούμε λοιπόν στην πράξη αυτό που λέει ο ντοκ:

skam said:

Η χρήση του όρου islamism ως πολιτικοκοινωνικό σύστημα, είναι ανάλογη με την χρήση του όρου χριστιανισμός (αν και δεν βρήκα ανάλογη έκφραση στα αγγλικά), μια και ο χριστιανισμός αποτελεί επίσης ένα πολιτικοκοινωνικό σύστημα (για τους χριστιανούς φυσικά) ή έχει κάπως διαφορετική χροιά;

Click to expand...

Με τι αφορμή λες ότι ο χριστιανισμός είναι κοινωνικοπολιτικό σύστημα; Ο χριστιανισμός είναι θρησκεία και ως τέτοια ορίζεται στα λεξικά. Βλέπουμε λοιπόν πως αν εσύ χρησιμοποιείς τη λέξη έχοντας στο μυαλό σου αυτό που αναφέρεις παραπάνω, ενώ εγώ όχι, δύσκολα θα προσπεράσουμε αυτό το βασικό σημείο.

Κατά τα λοιπά, βλέπω στη Βίκι το εξής:


http://en.wikipedia.org/wiki/Islamism

Εντελώς το αντίθετο συμβαίνει με τον χριστιανισμό, αγαπητέ Skam. Για να είμαι σύντομος, ο χριστιανισμός ξεκαθάρισε απ’ αρχής τα δογματικά του: διακήρυξε ότι η βασιλεία του δεν είναι του κόσμου τούτου και άφησε τις υποθέσεις του Καίσαρα στον Καίσαρα. Η πραγμάτωση της βασιλείας του Θεού γίνεται στην ψυχή του καθενός ανθρώπου («εντός υμών εστιν») και διόλου δεν προϋποθέτει αυτό ότι η κοινότητα των χριστιανών έχει διάσταση πολιτική («το πολίτευμα ημών εν ουρανοίς υπάρχει»). Μάλιστα ο απόστολος Παύλος έγινε ακόμη σαφέστερος: συνέστησε ως καθήκον του χριστιανού την υποταγή στην εγκόσμια εξουσία, διότι και αυτή «υπό Θεού εστιν» και ο Καίσαρας δεν κρατά τη μάχαιρα αναίτια.

Η αλήθεια βέβαια είναι πως, αν το δούμε ιστορικά, από τη στιγμή που ο χριστιανισμός έγινε επίσημη θρησκεία του κράτους και η Εκκλησία ο υπ’ αριθμόν ένα θεσμός της αυτοκρατορίας, στο μονοθεϊστικό κράτος που ήταν η Ρώμη και το Βυζάντιο, καθώς και στα διάδοχά τους κράτη και κρατίδια του Μεσαίωνα στη Δυτική Ευρώπη, η κοινότητα των πιστών ταυτίστηκε με την κοινότητα των υπηκόων του μονάρχη (και οποιαδήποτε παρέκκλιση στα θρησκευτικά συνιστούσε αυτομάτως προσβολή κατά του κράτους). Όμως από τότε έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Ο Μεσαίωνας όλος πέρασε με οξύτατη διαπάλη μεταξύ πάπα και αυτοκράτορα στη Δύση για το πρωτείο της εξουσίας, έπειτα ήρθαν τα σχίσματα, η Μεταρρύθμιση και η Αναγέννηση, και, το κυριότερο, οι εμφύλιοι ευρωπαϊκοί πόλεμοι με πρόσχημα τη θρησκεία (οι «θρησκευτικοί»). Από την αιματηρή αυτή σύγκρουση βγήκε νικήτρια η άποψη ότι ο άνθρωπος ως προσωπικότητα καλό είναι να αφήνεται ελεύθερος όσον αφορά τη θρησκευτική του προτίμηση· ακόμη δε περισσότερο, με το θρίαμβο του Διαφωτισμού και της Επανάστασης, ότι η θρησκεία δεν πρέπει να προσδιορίζει καν τον άνθρωπο στη δημόσια παρουσία του και οφείλει να παραμένει υπόθεση ιδιωτική (το πρώτο μέλημα του Διαφωτισμού ήταν η ανεξιθρησκία). Τέλος, με την έλευση του εικοστού αιώνα, και οι εκκλησίες αποχωρίστηκαν από το κράτος λίγο πολύ παντού στη Δύση, τουλάχιστον εν τοις πράγμασι έστω κι αν δεν υπάρχει ρητή διατύπωση.

Όλα αυτά τα λέω για να αντιδιαστείλω τον χριστιανισμό από το Ισλάμ. Στο Ισλάμ δεν νοείται διαχωρισμός θρησκείας και κοινωνίας. Η κοινότητα των πιστών, η ούμμα, είναι ταυτόχρονα και η κοινότητα των πολιτών, οι θεσμοί της και οι άρχοντές της είναι ταυτόχρονα θεσμοί και άρχοντες πολιτικοί. Δεν νοείται πραγμάτωση της ισλαμικής θρησκείας σε περιβάλλον μη ισλαμικό. Δεν είναι πλήρης η ισορροπία του κόσμου, όταν επί γης υπάρχουν πληθυσμοί μουσουλμάνων που δεν είναι υπήκοοι σε μουσουλμανική εξουσία. Αυτό ερμηνεύεται, κατά μία επικρατούσα έννοια, με το ότι όπου υπάρχουν μουσουλμάνοι σε όλο τον κόσμο, εκεί πρέπει και να εγκατασταθεί μουσουλμανική «πολιτική» εξουσία. Οποιαδήποτε άλλη κατάσταση αποτελεί υποχώρηση στους συσχετισμούς δυνάμεως του παρόντος και δεν είναι οριστική (συμπαντικά).

Ως προς το τι συνιστά ρατσιστικό λόγο, υποθέτω ότι συμφωνείς ότι ρατσισμός είναι η αστήρικτη γενίκευση (το να λες «όλοι οι μουσουλμάνοι είναι … αυτό ή εκείνο»). Για τα δικά μου μέτρα, από τη στιγμή που έχουμε καταλάβει ότι δεν είναι όλοι οι μουσουλμάνοι φονταμενταλιστές, δεν είναι όλοι οι φονταμενταλιστές μουσουλμάνοι ριζοσπαστικοποιημένοι, και δεν είναι όλοι οι ριζοσπαστικοποιημένοι φονταμενταλιστές μουσουλμάνοι βίαιοι ιεροπολεμιστές, τότε μπορούμε να συνεννοηθούμε (μεταξύ μας εννοώ, γιατί με αρκετούς ιεροπολεμιστές δεν μπορεί κανείς να συνεννοηθεί). Και δεν βλέπω γιατί κινδυνεύει κανείς να κατηγορηθεί για ρατσισμό όταν επικρίνει τους δολοφόνους ιεροπολεμιστές για την κτηνώδη βία τους. Απλώς διστάζω ακόμα να αποδεχτώ ανεπιφύλακτα τον νεοπαγή όρο ισλαμοφασίστες για να τους περιγράψω, αν μη τι άλλο για λόγους ιστορικούς, γιατί προκαλείται μεγαλύτερη σύγχυση όταν μπερδεύουμε όρους από άσχετες εποχές.

Palavra said:

Ας δούμε λοιπόν στην πράξη αυτό που λέει ο ντοκ:

Με τι αφορμή λες ότι ο χριστιανισμός είναι κοινωνικοπολιτικό σύστημα; Ο χριστιανισμός είναι θρησκεία και ως τέτοια ορίζεται στα λεξικά. Βλέπουμε λοιπόν πως αν εσύ χρησιμοποιείς τη λέξη έχοντας στο μυαλό σου αυτό που αναφέρεις παραπάνω, ενώ εγώ όχι, δύσκολα θα προσπεράσουμε αυτό το βασικό σημείο.

Click to expand...

Ειλικρινά δεν βλέπω που διαφέρει αυτό που λες, με αυτό που λέω εγώ. Αν όχι όλες οι θρησκείες, οι περισσότερες ασχολούνται (από όσο ξέρω) με την επίγεια ζωή του πιστού και περιγράφουν ένα κοινωνικοπολιτικό σύστημα που είναι επιθυμητό. Το ίδιο και ο χριστιανισμός δίνει πολύ συγκεκριμένες οδηγίες για την ζωή. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην π.δ. που έχει ένα κάρο κανόνες, αλλά και στα ευαγγέλια ή και σε νεότερα κείμενα που έχουν ενσωματωθεί στην θρησκεία, όπως την πεντάτομο φιλοκαλία.

Κατά τα λοιπά, βλέπω στη Βίκι το εξής:

Islamism (Islam+-ism; Arabic: إسلام سياسي‎ Islām siyāsī, "Political Islam", or الإسلامية al-Islāmīyah) is a set of ideologies holding that "Islam should guide social and political as well as personal life". Islamism is a controversial neologism, and definitions of it sometimes vary (see below). Leading Islamist thinkers emphasize the implementation of Sharia (Islamic law); of pan-Islamic political unity; and of the selective removal of non-Muslim, particularly Western military, economic, political, social, or cultural influences in the Muslim world that they believe to be incompatible with Islam. Some observers suggest Islamism's tenets are less strict, and can be defined as a form of identity politics or "support for [Muslim] identity, authenticity, broader regionalism, revivalism, [and] revitalization of the community". And following the Arab Spring political Islam has been described as "increasingly interdependent" with political democracy.
Many of those described as "Islamists" oppose the use of the term, and claim that their political beliefs and goals are simply an expression of Islamic religious belief. Similarly, some experts favor the term activist Islam, or political Islam, and some have equated the term militant Islam with Islamism.​

http://en.wikipedia.org/wiki/Islamism

Click to expand...

Ναι έχω δει και εγώ την σελίδα αυτή, και μάλλον με μπέρδεψε παρά μου ξεκαθάρισε τον τρόπο που χρησιμοποιείται η έννοια (είναι και τα αγγλικά μου ένα χάλι μαύρο....)

Παρατηρώ ότι ο όρος εξηγείται στο http://www.merriam-webster.com/dictionary/islamism
1: the faith, doctrine, or cause of Islam
2: a popular reform movement advocating the reordering of government and society in accordance with laws prescribed by Islam
ενώ στο http://www.thefreedictionary.com/Islamist βρίσκω πάλι τις δύο εξηγήσεις αλλά με ανάποδη σειρά.
Βέβαια η 2 δεν δηλώνει απαραίτητα φονταμενταλισμό αν και μάλλον υπονοείται.

Η σελίδα του The Associated Press φαίνεται οτι κατευθύνεται σε μια έννοια που περιγράφει λιγότερο φανατισμό.
http://www.slate.com/blogs/the_slat..._the_ap_stylebook_two_days_after_illegal.html
An advocate or supporter of a political movement that favors reordering government and society in accordance with laws prescribed by Islam.

Για άλλες θρησκείες η κατάληξη ist or ism χρησιμοποιείται για τις θρησκείες και όχι για φονταμενταλιστές, πχ. Judaism, Buddhism, Hinduism.
Οποτε δεν πρέπει απαραίτητα να συνδέεται η κατάληξη με υποτιμητική διάθεση.
Πάντως ο μουσουλμανισμός μάλλον αποτελεί Ελληνική αποκλειστικότητα, δεν βλέπω κάτι αντίστοιχο στα Αγγλικά.

Περισσότερο με εντυπωσίασε η σελίδα http://en.wikipedia.org/wiki/Christianism όπου σαφώς εννοείται ότι ο όρος Islamism έχει αρνητικό περιεχόμενο.

skam said:

Ειλικρινά δεν βλέπω που διαφέρει αυτό που λες, με αυτό που λέω εγώ.

Click to expand...

Και αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να ξεκινάμε πρώτα από τους ορισμούς των πραγμάτων. Τα λέει καλύτερα ο Εάριος πιο πάνω.

Δεν έχω καμιά όρεξη να ξεκινήσω θεολογική συζήτηση.
Είναι σαφές για μένα ότι δεν είχα καμιά διάθεση να θίξω τον χριστιανισμό ή να εξυψώσω τον μουσουλμανισμό. Διευκρίνισα ότι οι θρησκείες για μένα έχουν σαφέστατα ένα κοινωνικοπολιτικό πρόσωπο που μάλιστα συνίσταται ακόμα και σε συγκεκριμένες εντολές. Το ότι μερικοί θεωρούν ότι ο χριστιανισμός δεν έχει τέτοιο χαρακτήρα δεν είναι κάτι που με απασχολεί για το νήμα αυτό. Το έφερα σαν παράδειγμα για να διευκρινίσω ότι η κοινωνικοπολιτική χροιά του ισλαμισμού δεν αποτελεί κάτι ανεξάρτητο από την θρησκευτική φύση της έννοιας, οπότε δεν συνιστά κάτι που διαφοροποιεί την έννοια από το ισλαμ.
Σαν υπόθεση εργασίας λοιπόν, δέχομαι πως αυτό που λέει ο Εάριον ότι "Στο Ισλάμ δεν νοείται διαχωρισμός θρησκείας και κοινωνίας" ισχύει ειδικά για το Ισλάμ και όχι για τον χριστιανισμο (αν και η προσωπική μου γνώμη είναι ότι ισχύει και για αυτόν).
Σε βάση αυτή την παραδοχή καταλήγουμε ότι ο όρος ισλαμισμός και ισλάμ αν δεν ταυτίζονται προϋποθέτουν ο ένας τον άλλο, ήτοι η κοινωνικοπολιτική χροιά είναι αλληλένδετη με την συγκεκριμένη θρησκεία. Σε αντίθεση με την άποψη που θεωρεί τον όρο να περιγράφει μια έννοια που δεν είναι αλληλένδετη με την θρησκεία.

Ως προς το τι συνιστά ρατσιστικό λόγο, υποθέτω ότι συμφωνείς ότι ρατσισμός είναι η αστήρικτη γενίκευση (το να λες «όλοι οι μουσουλμάνοι είναι … αυτό ή εκείνο»). Για τα δικά μου μέτρα, από τη στιγμή που έχουμε καταλάβει ότι δεν είναι όλοι οι μουσουλμάνοι φονταμενταλιστές, δεν είναι όλοι οι φονταμενταλιστές μουσουλμάνοι ριζοσπαστικοποιημένοι, και δεν είναι όλοι οι ριζοσπαστικοποιημένοι φονταμενταλιστές μουσουλμάνοι βίαιοι ιεροπολεμιστές, τότε μπορούμε να συνεννοηθούμε

Click to expand...

Σε γενικές γραμμές συμφωνώ. Και ακριβώς την αστήρικτη γενίκευση προσπαθώ να διευκρινίσω.
Και να σου δώσω ένα πολύ συγκεκριμένο παράδειγμα για να γίνω και ποιο κατανοητός στο τι ψάχνω. Αν σε μια δικτυακή κοινότητα απαγορεύονται οι ρατσιστικές διατυπώσεις και είμαι υπεύθυνος για την τήρηση του κανόνα, όταν κάποιος μου γράφει ότι οι ισλαμιστές είναι φονταμενταλιστές καλούμε να αποφασίσω αν η διατύπωση είναι ταυτολογία ή αστήριχτη, υποτιμητική, γενίκευση. Βέβαια το ορθότερο είναι να ζητήσω διευκρίνιση αν αναφέρεται γενικά στην θρησκεία ή σε τι αναφέρεται, και μάλλον προς τα κει με βλέπω στο μέλλον....

Πάντως για να μην σας κουράζω από όσο έχω ψάξει και από την συζήτηση, τείνω να καταλήξω στο ότι η λέξη islamism εστιάζεται στον πολιτικό χαρακτήρα της θρησκείας κάτι που δεν αποτελεί απαραίτητα φονταμενταλισμό.
Ειδικά όμως για την Ελλάδα μάλλον η διαφοροποίηση ανάμεσα στον ισλαμισμό και τον μουσουλμανισμό είναι αμφίβολη.

Ιδού η προέλευση του μουσουλμάνος από WIKI

Musulmán/Mosalmán (Persian: مسلمان‎) is a synonym for Muslim. This term is modified from Arabic and was also mentioned in the vedas. It is the origin of the Spanish word musulmán, the Portuguese word muçulmano, and the Greek word μουσουλμάνος (all used for a Muslim).[1] In English it has become archaic in usage.

In addition to Spanish, Portuguese, Parsian, Arabic, and the Persian dialect of Dari, it is also found in Pashto, Urdu, Hindi, Bengali, Marathi, Panjabi, Turkish, Kazakh, Uzbek, Kyrgyz, Azeri, Maltese, Hungarian, Czech, Polish, German, Bosnian, Bulgarian, Russian, Serbian, Ukrainian, Greek, Romanian, French, Italian, Dutch, and Sanskrit.

Στην Ελλάδα κυκλοφορεί ευρέως το «μουσουλμαν-ισμός» κατά το πρότυπο του χριστιαν-ισμός.

Είναι προτιμότερο, για τη θρησκεία να χρησιμοποιείται μόνο το «Ισλάμ», «ισλαμ -ική -ός».

Το Islamist τώρα πια κουβαλάει κάτι αρνητικό.

Και κάτι τελευταίο, έχει γίνει πολύ της μόδας η λέξη «ρατσισμός» ως αδιάκριτο αντικατάστατο της «μισαλλοδοξίας». Εξ ου κσι ο εκκολαπτόμενος για το γνωστό πολιτικό σκοπό φιμωτικός γκεσταπίτικος νόμος...

Οι λέξεις και οι σημασίες τους (όπως και οι θρησκείες, άλλωστε) είναι ανθρώπινα δημιουργήματα και αλλάζουν και προσαρμόζονται στις ανάγκες των καιρών (ενίοτε με μεγάλη καθυστέρηση). Ήδη έγινε αναφορά στο άρθρο της Wikipedia (http://en.wikipedia.org/wiki/Islamism#History_of_usage). Εγώ περιορίζομαι σε σύγκριση του OED (του μεγάλου λεξικού της Οξφόρδης που ενημερώνεται με αργούς ρυθμούς) και του ODE (του μονότομου λεξικού που γράφτηκε πρόσφατα από την αρχή και έχει φρέσκες σημασίες):

OED:
Islamism:
The religious system of the Muslims; Muhammadanism. (η αρχική σημασία)
Draft partial entry June 2007
▸ Islamic fundamentalism, esp. regarded as a religious or political ideology. (η προσθήκη)

ODE:
Islamic militancy or fundamentalism. (μόνο αυτό)

Ωστόσο, το ΛΝΕΓ (το πιο ενημερωμένο από τα λεξικά μας αυτή τη στιγμή) περιέχει και τις δύο σημασίες:
ισλαμισμός (ο) [1807] 1. η θρησκεία τού ισλάμ (βλ.λ.) 2. πολιτικοθρησκευτική ιδεολογία που επιδιώκει την ανατροπή των κοσμικών καθεστώτων και την εγκαθίδρυση ισλαμικής εξουσίας (ριζοσπαστικό ισλάμ): η άνοδος τού ~ στη Μέση Ανατολή.


Με την ευκαιρία:
How religions change their mind
http://www.bbc.co.uk/news/magazine-22250412